Voorbeeld samenwerking in Oncologiezorgnetwerk Achterhoek
Steffie Lettink is als GZ-psycholoog verbonden aan het Oncologiezorgnetwerk Achterhoek. Zij licht hier toe hoe dit netwerk eruit ziet, te werk gaat en hoe dit oncologiezorgnetwerk invulling gaat geven aan Wereldkankerdag 2023.
Steffie Lettink: ‘Ik ben GZ-psycholoog, heb zelf kanker gehad en ik ben sinds een aantal jaren betrokken bij lokale en regionale oncologiezorgnetwerken in de Achterhoek. We hebben in de Achterhoek al jaren sterk de behoefte om samen te werken. Mensen die kanker hebben (gehad) geven vaak aan dat ze de behandeling in het ziekenhuis als een soort warm bad hebben ervaren. Wanneer echter de behandeling achter de rug is en de zorg in het ziekenhuis wordt afgerond, bleek de overgang naar ‘thuis’ helaas vaak een koude douche. Als zorgverleners zagen we dit gebeuren en we hebben ons hard gemaakt hier verandering in aan te brengen. Eerst door elkaar individueel op te zoeken. Sinds enkele jaren worden we hierdoor ondersteund door Proscoop, waardoor de samenwerking vleugels kreeg en we ook beter in gesprek kwamen met ziekenhuizen, huisartsenorganisaties, zorgverzekeraars en revalidatiecentra.
Wat betekende dit nu voor de patiënt? Laten we patiënt Herman nemen: 67 jaar, met de diagnose lymfklierkanker. Hij kreeg chemo- en immunotherapie. Gedurende de behandeling in het ziekenhuis werd er goed gemonitord op bijwerkingen. Die traden echter vooral na het einde van de behandeling op. Zo had Herman dagelijks hevige hoofdpijn, zo ernstig dat van kwaliteit van leven nauwelijks meer sprake was. Nadat in het ziekenhuis was uitgesloten dat dit door metastasen werd veroorzaakt, is contact gezocht met de oncologieverpleegkundige uit het ziekenhuis, de huisarts en de fysiotherapeut. De oncologieverpleegkundige heeft de overdracht naar het oncologiezorgnetwerk gedaan. In ons netwerk is niet een vaste casemanager, maar degene die het eerst wordt benaderd, coördineert vaak de verdere zorg. In dit geval was dat oncologieverpleegkundige ‘in de wijk’, zij heeft met de andere disciplines contact gelegd. Herman zei hier zelf over: ‘Het was fijn dat ik niet zelf met iedereen contact hoefde te leggen, dat deden ze onderling, ik hoefde dus niet steeds hetzelfde verhaal te vertellen, maar kon eigenlijk gelijk aan de slag’.
Samenwerking
In samenspraak met de ergotherapeut, de fysiotherapeut, de huisarts en natuurlijk Herman zelf, werden doelen afgesproken en manieren om die te behalen. Bijvoorbeeld: weer kunnen wandelen, bezoek kunnen ontvangen, met de kleinkinderen naar het park, een boek kunnen lezen. Hiervoor werd gewerkt aan prikkelverwerking, een balans tussen ontspanning en inspanning. Onder begeleiding van de fysiotherapeut trainde Herman om de fysieke belasting weer op te bouwen en maakte de fysiotherapeut schouders en nek los, zodat spanningshoofdpijn af nam. Daarnaast kreeg Herman medicijnen waarbij hij zelf kon beslissen of het een goede of een slechte dag was en wat hij daarbij nodig had. Al snel werd duidelijk dat de hoofdpijn van Herman, na de heftige ziekteperiode, zijn weerslag had op de relatie. De partner van Herman wist niet goed of ze nog van hem kon verlangen dat hij deelnam aan sociale activiteiten of dat ze hem met rust moest laten. De fysiotherapeut nam contact met mij op en ik heb beiden binnen twee weken na aanmelding gezien. We hebben twee partnerrelatiegesprekken gehad, angsten werden uitgesproken en de voorzichtigheid naar elkaar werd wat losgelaten. De partner van Herman heeft een EMDR-sessie (een vorm van therapie om nare ervaringen of trauma’s te verwerken) gehad voor een heftige situatie waarin Herman kermde van de hoofdpijn en zij zich extreem machteloos voelde. Het totale programma duurde circa 5 maanden. Aan het einde zijn alle doelen behaald, alleen een boek lezen behoort niet tot de mogelijkheden op dit moment. Luisteren naar een boek gaat gelukkig wel. Herman is vooral heel blij dat hij weer wat meer sociale activiteiten, vooral die met zijn kleinkinderen, kan verdragen en er zelfs weer wat meer van kan genieten’.
Steffie Lettink legt uit waarom Wereldkankerdag 2023 extra speciaal is voor hun netwerk: ‘In onze netwerken zoeken we elkaar op, zodat we goed weten van elkaar met welke vragen mensen terecht kunnen bij de verschillende disciplines. Dit komt ten goede aan mensen in onze regio die kanker hebben (gehad) en hun naasten, vooral wanneer ze kwalitatief goede zorg dichtbij huis zoeken. Al onze leden zijn opgenomen in de Verwijsgids Kanker, of volgen een traject om op korte termijn te voldoen aan de kwaliteitseisen. Het belang van samen één stem kunnen vormen naar samenwerkingspartners heeft er toe geleid dat we ons zeer recent hebben samengevoegd in een vereniging: Oncologie Zorgnetwerk Achterhoek. Alle lokale oncologie zorgnetwerken in de Achterhoek hebben zich aangesloten, daar zijn we supertrots op en dat maakt de aankomende Wereldkankerdag voor ons extra speciaal. Voor alle mensen met en na kanker in onze regio, werken wij samen.
Activiteiten in de achterhoek op Wereldkankerdag 2023
Dit willen we graag vieren op een manier die hier goed bij aansluit. De inloophuizen in onze regio gaan een open dag organiseren op 4 februari. Inloophuizen Oriolus (Winterswijk), het Braamhuis (Zevenaar) en Oude IJssel (Doetinchem) doen hieraan. Elk inloophuis vult de dag op zijn eigen manier in. In Winterswijk is het echt een open dag, gericht op wegwijs maken van mensen met en na kanker in de zorg die er is in de Achterhoek. We krijgen als netwerk de kans om korte presentaties te geven. In ons netwerk nemen bijvoorbeeld deel: een oncologieverpleegkunde, fysiotherapeut, huid- en oedeemtherapeut, diëtist, logopedist en een psycholoog. In Zevenaar wordt een leuke activiteitendag georganiseerd met workshops en activiteiten voor alle leeftijden. Hier gaat het vooral om ontspanning en elkaar ontmoeten.
Kijk voor een actueel overzicht van activiteiten op de evenementenkalender. Hier staan alle aangemelde activiteiten die op Wereldkankerdag worden georganiseerd. Wij zijn blij dat de inloophuizen hun deuren openen op 4 februari, want ze bieden een mooie brug tussen formele en informele zorg: in alle fasen van behandeling, op alle leeftijden, of het jezelf of je partner betreft. In de inloophuizen gaat het vaak ook helemaal niet over de ziekte of het patiënt zijn, maar veel meer over wie je bent en wat jij (en je gezin) nodig hebben om door deze periode heen te komen.